Χριστόψωμο

Χριστόψωμο

Ήρθε επιτέλους η στιγμή να μοιραστώ μαζί σας τη συνταγή μου για αφράτο Χριστόψωμο, το ψωμί που κρύβει μέσα του ήθη και έθιμα μέσα από τον ιδιαίτερο συμβολισμό του που διαμορφώνεται ανάλογα με τις παραδόσεις σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. 

Το χριστόψωμο το ετοιμάζουμε για το γιορτινό τραπέζι των Χριστουγέννων και παραδοσιακά το ζυμώνουμε με τα καλύτερα υλικά μας παρόλο που δεν είναι μια δυσκολη παρασκευή. Ανάλογα με την περιοχή το Χριστόψωμο οι νοικοκυρές το ετοιμάζουν ακόμα και 3 μέρες πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων.. 

Μιας που πέρυσι δεν ανέβασα έγκαιρα τη συνταγή αυτή, φέτος είναι η σειρά μου να σας δείξω πως θα φτιάξετε αφράτο και μυρωδάτο Χριστόψωμο με ζύμη που διαμόρφωσα βάσει της δικής μου λογικής για να το μοιραστείτε με την οικογένειά σας στο γιορτινό τραπέζι!

Υλικά:

Για το προζύμι

• 25γρ. νωπή μαγιά (1 κύβος)
• 100 ml νερό χλιαρό
• 1 κουταλιά της σούπας ζάχαρη κρυσταλλική
• 2 κουταλιές της σούπας γεμάτες αλεύρι για τσουρέκι (αυτό που θα χρησιμοποιηθεί για τη ζύμη)

Για τη βασική ζύμη

• 450-500 γρ. αλεύρι για τσουρέκι πλούσιο σε πρωτεΐνες (όσο πιο πολλά γραμμάρια αναφέρει ο διατροφικός πίνακας στη συσκευασία τόσο το καλύτερο για τη ζύμη μας)
• 270 ml νερό
• 1 κουταλιά της σούπας σπόροι γλυκάνισου + 1/2 επιπλέον 
• 1/2 κουταλιά της σούπας ζάχαρη κρυσταλλική
• 1/2 κουταλιά της σούπας αλάτι
• 1/2 κουταλάκι της σούπας δάκρυα μαστίχας Χίου κοπανισμένα 
• 1/3 κουτ.γλ. κακουλέ τριμμένο ή 1/2 κουταλάκι μαχλέπι (το κακουλέ προσδίδει μια ελαφρώς λεμονάτη μυρωδιά στη ζύμη, ενώ το μαχλέπι κάνει τη γεύση της ζύμης να θυμίζει αυτή των τσουρεκιών)
• 1 κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο

Για τη διακόσμηση

• σουσάμι λευκό ή μαυροσούσαμο
• καρυδόψιχα κοπανισμένη και ολόκληρα καρύδια με το κέλυφος 

Για την επάλειψη

• ασπράδι αυγού 
• ζαχαρόνερο (1/2 κρασοπότηρο νερό ανακατεμένο με 2 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη)

Στην πράξη:

• Ξεκινάμε με την προετοιμασία της βασικής ζύμης: Σε κατσαρολάκι βάζουμε το νερό με τη 1 κουταλιά της σούπας γλυκάνισο. Αφήνουμε να πάρει 1-2 βράσεις κι αποσύρουμε από το μάτι. Αφήνουμε το υγρό με τους σπόρους να γίνουν χλιαρά. Έπειτα σουρώνουμε το υγρό σε ένα μπολ και πετάμε τους σπόρους. Το υγρό θα πρέπει να είναι κιτρινωπό και κατόπιν του βρασμού να έχει κατέβει στα 250 ml (τα 20ml έχουν εξατμιστεί).
• Όσο το υγρό περιμένει να έρθει στη σωστή θερμοκρασία, συνεχίζουμε με το προζύμι: Διαλύουμε τη νωπή μαγιά μέσα σε ένα μπολ με το χλιαρό νερό και προσθέτουμε τη ζάχαρη και τις 2 1/2 κουταλιές αλεύρι. Το μείγμα θα μιάζει με χυλός. Σκεπάζουμε καλά με μεμβράνη να μην περνάει από πουθενά αέρας και αφήνουμε σε θερμοκρασία δωματίου ή κοντά σε εστία ήπιας θερμότητας να ενεργοποιηθεί η μαγιά και να προκύψει ένα φουσκωτό, αφρώδες - με φυσαλίδες -προζύμι. Ο χρόνος αναμονής μπορεί να πάρει από 20 έως 30 λεπτά.
• Ζυμώνουμε τη ζύμη: Σε λεκάνη βάζουμε το αλεύρι (ξεκινάμε ρίχνοντας τα 400 γρ), το υπόλοιπο γλυκάνισο, τη ζάχαρη και κάνουμε μια λακκούβα στο κέντρο. Εκεί ρίχνουμε το προζύμι, τα μπαχαρικά, τους υπόλοιπους σπόρους γλυκάνισου,το ελαιόλαδο και το υγρό της κατσαρόλας. Ξεκινάμε να τα ανακατεύουμε όλα μαζί και τελευταίο βάζουμε το αλάτι. Ζυμώνουμε μέχρι να αποκτήσουμε μια μαλακή ζύμη που δεν θα το κολλάει στα χέρια. Για καλύτερα αποτελέσματα πασπαλίζουμε με λίγο αλεύρι τον πάγκο εργασίας και δουλεύουμε τη ζύμη εκεί. Εάν μετά τα πρώτα 3-4 λεπτά ζυμώματος η ζύμη εξακολουθεί να κολλάει στα χέρια τότε προσθέτουμε και την υπόλοιπη ποσότητα αλευριού. Γενικά η ζύμη γίνεται εύκολα και δεν θα σας δυσκολέψει. Η διαδικασία μπορεί να γίνει και στο μίξερ με τη χρήση του γάντζου ζύμης. Κάνουμε τη ζύμη μια μπάλα και τη μεταφορά μέσα σε μπολ που έχουμε πασπαλίσει λίγο αλεύρι. Σκεπάζουμε καλά με μεμβράνη και από πάνω με μια καθαρή πετσέτα. Αφήνουμε τη ζύμη να ανέβει για 1 1/2 ώρα κοντά σε σημείο ήπιας θερμότητας.Αφού η ζύμη φουσκώσει την ξεφουσκώνουμε με τα χέρια και κρατάμε το 1/3 της ποσότητας στην άκρη για να φτιάξουμε στο τέλος το σταυρό.
• Διαμόρφωση: Περνάμε ελαφρώς με πινέλο το εσωτερικό του ταψιού (τα τοιχώματα) με λίγο ελαιόλαδο και στη βάση βάζουμε ένα κομμάτι αντικολλητικό χαρτί. Για Χριστόψωμο φουσκωτό αλλά μικρής διαμέτρου και με πλούσια ψίχα επιλέγουμε τσέρκι στρογγυλό με ρύθμιση στα 23 εκ. Για Χριστόψωμο χαμηλό, με μεγαλύτερη διάμετρο και λιγότερη ψίχα τοποθετούμε τη ζύμη μέσα σε στρογγυλό ταψί διαμέτρου από 32 έως 34 εκ. 
• Πλάθουμε τα 2/3 της ζύμης μια μπάλα την οποία μεταφέρουμε στο κέντρο του σκεύους. Με τα χέρια μας την πατάμε ελαφρά να πλατύνει ομοιόμορφα. Με τη ζύμη που κρατήσαμε φτιάχνουμε έναν σταυρό και τον τοποθετούμε ακριβώς στο κέντρο του ψωμιού.  Σκεπάζουμε το ταψί ή το τσέρκι με μια καθαρή πετσέτα και αφήνουμε το χριστόψωμο να φουσκώσει για 45 λεπτά.
• Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 175 βαθμούς με αντιστάσεις. Αλείφουμε με ασπράδι παντού την επιφάνεια και πασπαλίζουμε τα κοπανισμένα καρύδια και το σουσάμι. Ψήνουμε για 50 λεπτά περίπου το χριστόψωμο μέχρι φουσκώσει και να ροδίσει. Με το που βγάλουμε το χριστόψωμο από το φούρνο και όσο είναι ζεστό αλείφουμε παντού με λίγο ζαχαρόνερο (αυτό θα δώσει γυαλάδα και θα σταθεροποιήσει το σουσάμι). Με την ανάποδη πλευρά ενός κουταλιού κάνουμε μια μικρή τρυπούλα ακριβώς στο κεντρικό σημείο του σταυρού και πιέζουμε μέσα το ολόκληρο καρύδι. Μην σας ανησυχεί το γεγονός ότι η κόρα είναι τραγανή, δεν θα χαλάσει τίποτα- αντίθετα θα εγκλωβιστεί καλά το καρύδι μέσα στο ζεστό ψωμί και δεν θα φύγει από τη θέση του.
• Μεταφέρουμε το ζεστό ψωμί πάνω σε σχάρα κι αφήνουμε να κρυώσει καλά.

Εάν δεν καταναλωθεί την ίδια μέρα το χριστόψωμο το τυλίγουμε καλά με μεμβράνη μόλις κρυώσει εντελώς και μετά το σκεπάζουμε με μια πετσέτα. Εάν μείνουν κομμάτια απ' το χριστόψωμο το σερβίρισμα τότε τα διατηρούμε μέσα σε σακουλάκια τροφίμων poly-bag για να μην ξεραθούν.

Καλή επιτυχία! Και του χρόνου με υγεία!

Σας φιλώ :*

Μαριφάνη